Osmanlı Ordusunda Top ve Tüfek Kullanımı Niçin Ok ve Mancınık Kullanımını Hemen Bitirmedi? -Bir Problematik Üzerine Düşünceler-

Osmanlılar, daha beylik aşamasındayken ilkel tüfek türlerini ve basit sahra toplarını savaş meydanlarında kullanmışlardır. Ama bunun yanında bu yeni silah türlerinin yerlerini alması gereken ok-yay ve mancınıkların kullanımı hemen terk edilmemiş, uzun bir süreçte devam ettirilmiştir. Osmanlıların bu davranışlarının ardında duygusal sebepler aranması, meselenin anlaşılmasına yardımcı olmayacaktır. Esasında Osmanlıların yaklaşımları fazlasıyla rasyoneldir. Meseleye avantajlar-dezavantajlar bağlamında yaklaşıldığı takdirde bazı hususlar çok daha iyi anlaşılacaktır. Bu daha iyi anlaşılabilmeye yönelik olarak makalemizde “market raflarında yerini alan yeni ürün” metaforu ve bu türevde başka benzetmeler kullanılmış, ayrıca avantaj-dezavantaj karşılaştırmalarını içeren iki adet tabloya yer verilmiştir. Bu eski ve yeni silahlar özellikleri yanı sıra yerine göre kullanımları nedeniyle uzun süre Osmanlı Ordusunda birlikte varlıklarını sürdürmüşlerdir.

Anahtar Kelimeler: Askeri Tarih, Tüfek, Top, Ok, Mancınık

The Ottomans used primitive riffle types and simple field guns on the battlefields while they were still in the seignior phase. However, the use of arrow-bow and catapults, which should have been replaced with these new weapon types, was not immediately abandoned, and they continued to be used for a longer time. Looking for emotional reasons behind these behaviors of the Ottomans will not help us understand the issue. In fact, the approach of the Ottomans is very rational and some issues can be better understood only if the issue is approached in the advantages vs. disadvantages context. Our article uses the metaphor of “new product taking its place on the market shelves” and some other analogies in addition to two tables including comparisons of advantages and disadvantages in order to better understand this issue. These old and new weapons continued their existence in the Ottoman Army simultaneously for a long time due to both their features and their use depending on specific place.

Keywords: Military History, Rifle, Cannon, Arrow, Catapult