Hilafet Tartışmalarının Odağında Ezher Şeyhi: Ali Abdurrazık

1920’li yıllarda siyasi alanda yaşanan tartışmalardan biri de hilafet kurumu etrafında olmuştur. İlim merkezi vasfıyla tarihî geçmişe sahip olan Mısır, bu tartışmaların yaşandığı merkezlerdendir. Mısır’dan yükselen hilafet karşıtı bir ses İslam dünyasında büyük bir yankı uyandırmıştır. Hilafet kurumunun dinî dayanaktan yoksun olduğu tezine dayandırılan tartışmanın mimarı Ezher Şeyhi Ali Abdurrazık’tır.2 O, yazmış olduğu “el-İslam ve Usûlu’l-Hukm” isimli eseri ile hilafet eksenli tartışmayı derinleştirmiş ve İslam coğrafyalarına da taşırmıştır. Tartışmanın geniş etki uyandırmasının iki ana nedeni olduğu düşünülmektedir. Bunlardan biri yazarın sahip olduğu unvan, diğeri ise tartışmanın yaşandığı siyasi ve sosyal vasattır. Yazara yönelik aşırı bir reaksiyon gösterilmesi de bu fikri desteklemektedir. Önce okuldan kovulmuş, ardından sahip olduğu unvanlar bütünüyle elinden alınmıştır. Kitabın oluşturduğu tartışma geniş kitlelere sirayet etmekle kalmamış aynı zamanda yıllara sâri olarak da devam etmiştir. Bu çalışma da yazarın hilafetle ilgili görüşleri üzerinde durulacak ve yazdığı esere yönelik ortaya koyulan ana hatları ile değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Din, Tarih, Hilafet, Saltanat, El-Ezher

One of the debates in the political arena in the 1920s was around the institution of the caliphate. Egypt, which has a historical past as a center of knowledge, was one of the centers where these debates took place. An anti-caliphate voice rising from Egypt had a great echo in the Islamic world.The architect of the debate, which was based on the thesis that the institution of the caliphate lacked the religious basis, was the Sheikh of Al-Azhar, Ali Abd al-Razzaq. With his work “al-Islam wa Usulu’l-Hukm”, he deepened the debate on the caliphate and spread it to Islamic geographies. It is thought that there are two main reasons for the wide impact of the debate. One of them is the title of the auther and the other is the political and social context

Keywords: Religion, History, Caliphate, Reign, Al-Azhar

Sayfa Aralığı: 1-12

Akbaş, T. (2024). Al-Azhar Sheikh at the Focus of Caliphate Discussions: Ali Abdurrazik. Journal of Current Researches on Social Sciences, 14 (1), 1-12.