Contributions of Ahmad Muhtâr Omar in Modern Arabic Lexicography

Ahmad Muhtâr spent almost 45 years of his 70 years life by making academic studies. He made lots of research, wrote books and articles, gave lectures and attended scientific assemblies. Author, who arranged his studies according to a specific program, followed a qualitative process that he shaped as from the general to the specific and from the specific to the general. He gave instances on synergy of theoretical and practical application with his research and his personal life. The most conspicuous and the most influential works of Ahmad Muhtâr are his dictionaries and encyclopedias that contain also his personal and scientific attitude. He was one of the pioneer theoretician of Arabic lexicography; in addition he was very successful and drew attention with his individual works and teamwork on the field of practical lexicography. His book called sinâatu’l-mu’jam, can be seen a result of his experiences on lexicography that was a center field of his works since he began his academic or scientific works. The book is as a final declaration of his search and study that he presented in many meeting on the field of modern Arabic lexicon and lexicography. Also, it may be said the book has a road map or a study plan including methods and style to arrange his books al-Maknazu’l-qabir, al-Mu’jamu’l-mavsûi li alfazi’l-Qur’ani’l-Karim and Mu’jamu’l-lugati’l-arabiyyati’l-muasira.

Keywords: Language, Arabic, Ahmed Mokhtar Omar, Lexicon, Lexicography

Ahmed Muhtâr, 70 yıllık hayatının yaklaşık 45 yılını akademik çalışmalar yaparak geçirmiş, birçok araştırmalar yapmış, kitaplar ve makaleler yazmış, konferanslar vermiş, ilmi toplantılara katılmıştır. Çalışmalarını belirli bir program çerçevesinde yapan yazar, genelden özele ve özelden daha özele şeklinde bir süreci takip etmiştir. Araştırmalarıyla ve kişisel hayatıyla teori ve pratik birlikteliğini en müşahhas örnekleriyle ortaya koyan Ahmed Muhtâr’ın kişisel ve bilimsel özelliklerinin en yalın şekilde görünüme kavuştuğu, en çok dikkat çeken ve en etkileyici çalışmaları, sözlükleri ve ansiklopedileridir. O, modern Arap sözlükbiliminin öncü kuramcılarından birisi olmasının yanı sıra uygulamalı sözlükbilim alanında yapmış olduğu bireysel ve grup çalışmalarıyla da dikkatleri çekmektedir. Sınâatü’l-mu’cem isimli eseri, yazarın ilmi çalışmalarına başladığı ilk dönemden itibaren ilgi alanında olan sözlükbilim konusundaki tecrübelerinin bir sonucu olarak görülmektedir. Kitap, yazarın modern Arap sözlüğü ve sözlükçülüğü konusunu merkeze alarak katıldığı birçok ilmi toplantıda sunduğu araştırmalarının bir sonuç bildirgesi mesabesindedir. Bu kitabın el-Meknezü’l-kebîr, el-Mu’cemü’l-mevsûî li elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm ve Mu’cemü’l-luğati’l-Arabiyyeti’l-muâsıra isimli eserlerinin hazırlanış usul ve yöntemlerinin yer aldığı bir yol haritası, bir çalışma planı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: Dil, Arapça, Ahmed Muhtâr Ömer, Sözlük, Sözlükbilim