Türk Kızılayı Çerçevesinde Türkiye’nin İnsani Diplomasi Yaklaşımı

1980’li yıllardan itibaren kalkınmanın insani boyutunun ihmali konusundaki tartışmaların ağırlık kazanması yapısal uyum politikalarının gelişimine yol açmıştır. Ancak bu politikalarla ilgili uygulamalar eleştirel bakış açılarını da beraberinde getirmiştir. Özellikle bu konuda fonksiyonel olan Dünya Bankası ve IMF gibi uluslararası kuruluşlara yönelik eleştiriler artmıştır. Amartya Sen tarafından geliştirilen Kapasite Yaklaşımı da bu bağlamda ortaya çıkan karşı duruşlardan biridir. Ve daha sonraki süreçte BM tarafından geliştirilen İnsani Gelişme Yaklaşımı’nın da teorik altyapısını oluşturmuştur. Günümüzde insan potansiyelinin geliştirilmesinin temel önerme olarak kabul görmesinin altında kalkınmanın merkezine insanı koyan bu yaklaşım bulunmaktadır. Bu çerçevede, kalkınma yardımları da uluslararası düzlemde daha stratejik önem kazanmaya başlamış, kamu diplomasisinin de vazgeçilmez bir enstrümanına dönüşmüştür. Böylelikle değer temelli güce sahip olan ülkeler uluslararası platformlarda daha etkin hale gelmeye başlamışlardır. Bu bağlamda, kamu diplomasisinin bir bileşeni olarak gelişim gösteren insani diplomasi de farklı coğrafyalardaki sorunlara yönelik çözüm üreten kapasitesi ile ülkelerin kamu diplomasilerinin başarılarında en işlevsel rolü edinmiştir. Türkiye’de bu sorumluluğun en önemli taşıyıcısı Türk Kızılayı’dır ve hiç kuşkusuz geleneksel diplomasinin dönüşümünü sağlayan yapıtaşlarından biridir. Bu çalışmada da, insani diplomasinin en önemli aktörlerinden biri olarak Türk Kızılayı’nın faaliyet alanı incelemeye alınarak, Türkiye’nin insani diplomasideki kapasitesi betimsel analiz ve görüşme tekniği ile elde edilen veriler aracılığıyla sorgulanmıştır. Türk Kızılayı’nın 2008 – 2018 yılları arasındaki uluslararası desteklerinin incelemeye alındığı çalışmada, ülkeler arası acil insani yardımlar ve afetler sonrası kalkınma yardımları ile uluslararası insani yardımlara ayrılan bütçelerin her yıl artış gösterdiği, dolayısıyla Türkiye’nin insani diplomasideki kapasitesinin oldukça yükseldiği anlaşılmıştır. Bu çerçevede de, Türk Kızılayı’nın, araştırma verilerinin ortaya koyduğu bu uluslararası destek kapasitesiyle sürdürdüğü, katkıda bulunduğu insani diplomasi ile Türkiye’nin uluslararası imajını oldukça olumlu yönde güçlendirdiği belirtilmelidir.

Anahtar Kelimeler: Kamu diplomasisi, İnsani diplomasi, Kalkınma yardımları, Kapasite yaklaşımı, Türk Kızılayı

With the debate on the neglect of the humanitarian dimension of development gaining weight in the 1980s, structural adaptation policies have been developed. However, the practices related to these policies have brought along certain critical perspectives as well. Criticism towards international organizations such as the World Bank and the IMF, which are particularly functional in this regard, has increased. The Capability Approach developed by Amartya Sen is one of the opposing stances that emerged in this context. And later in the process, it formed the theoretical foundation of the Human Development Approach developed by the UN. This approach that puts people at the center of development lies under the acceptance of the development of human potential as the fundamental premise today. In this context, development aids began to gain more strategic importance on the international level and became an indispensable instrument of public diplomacy. Thus, countries with value-based power have become more active on international platforms. In this context, having developed as a component of public diplomacy, humanitarian diplomacy has acquired the most functional role in the public diplomacy achievements of nations with its capacity to produce solutions to problems in different geographies. The most important bearer of this responsibility in Turkey is the Turkish Red Crescent and it is undoubtedly one of the building blocks that have transformed traditional diplomacy. In this study, we examine the Turkish Red Crescent's field of activity as one of the most important actors of humanitarian diplomacy and make a query of Turkey's capacity in humanitarian diplomacy through descriptive analysis and data obtained by means of interview technique. In the study that examines the international assistance provided by the Turkish Red Crescent between 2008 and 2018, it was revealed that the budgets allocated to international humanitarian aids and development aids after disasters as well as international humanitarian aids increased every year, thus leading to a considerable increase in Turkey's capacity in humanitarian diplomacy. In this context, it should be noted that the Turkish Red Crescent has most favorably consolidated Turkey's international image through the humanitarian diplomacy it maintains and contributes to this international support capacity that the research data presents.

Keywords: Public diplomacy, Humanitarian diplomacy, Development aids, Capability approach, Turkish Red Crescent