Gettier Durumlarında İçselci ve Dışsalcı Gerekçelendirmenin Yeterliliğinin Değerlendirilmesi

Edmund Gettier, “Is Justified True Belief Knowledge?” adlı makalesi ile çağdaş epistemoloji de çok tartışılan çözülmesi oldukça güç bir problem ortaya koymuştur. Bu makalesinde, klasik epistemolojide hâkim olan gerekçelendirilmiş doğru inanç olarak tanımlanan bilgi anlayışını ele alır. Bilginin bir koşulu olarak gösterilen gerekçelendirmenin, tam olarak bilgiyi ve biliyor olduğumuzu bilmeyi sağlamada yeterli olmadığını verdiği örneklerle göstermeye çalışır. Gettier, verdiği bu karşı örnekleri ile gerekçelendirmenin bilgi için yetersiz ve güvenilirlikten eksik olduğunu vurgulamıştır. Çünkü gerekçelendirilmiş olduğu düşünülen durumlarda yanılabilirlik ihtimali ve şans faktörü ortadan kaldırılmış değildir. O halde çağdaş epistemolojinin merkezi problemi, doğru inancın bilgiye nasıl dönüşeceği, ne ölçüde gerekçelendirilebileceği ve gerekçelendirme yöntemlerinin bilgi de yanılma payını, şans faktörünü bütün olası durumlar için ortadan kaldırıp kaldıramayacağıdır. Şu halde, herhangi bir şeyi gerçekten biliyor olduğumu bildiğimden emin olabilir miyim? sorusu ve bunu güvence altına alacak epistemik bir yöntemin ortaya konulup konulamayacağı problemi tartışmanın temelini oluşturmaktadır. Bu doğrultuda çalışmamızın amacı Gettier problemi bağlamında içselci ya da dışsalcı gerekçelendirmenin yeterliliğini değerlendirmek ve bu çerçevede bütün olası durumlar için şans faktörünün tamamen ortadan kaldırılmasının mümkün olup olamayacağını tartışmaktır.

Anahtar Kelimeler: Gettier problemi, gerekçelendirme, şans faktörü, içselcilik, dışsalcılık

Edmund Gettier has revealed a quite complicated problem that is much-debated in the contemporary epistemology in his article “Is Justified True Belief Knowledge?” In this article, he discusses understanding of knowledge that dominates in the classical epistemology and defined as the justified true belief. He tries to show that justification, which is shown as a requirement of the knowledge, is not completely adequate in providing us the knowledge and to know that we know by examples he gives. Gettier has emphasized that the justification is inadequate and lacking in reliability for the knowledge, with these counter examples he gives. Because, the fallibility possibility and chance factor has not been removed in cases thought as justified. Then, the central problem of contemporary epistemology is how the true belief transforms into the knowledge, to what extent it can be justified, and whether the methods of justification can remove fallibility and chance factor in the knowledge for all the possible situations. So then, the question of ‘can I be sure about I know that I really know anything?’ and the problem of whether an epistemic method that would guarantee this can be revealed form the basis of the debate. In this direction the aim of our study is to evaluate the adequacy of internalist or externalist justification in the context of the Gettier problem, and to discuss whether it can be possible to completely remove the chance factor for all the possible situations within this context.

Keywords: Gettier problem, justification, chance factor, internalism, externalism