The Relationship between Adolescent’ Five Personality Traits with Social Self-Efficacy Expectations, Cognitive Errors, Cognitive Flexibility, and Five Personality Traits of Parents

The purpose of this study, to investigate the relationship between adolescent five personality traits with social self-efficacy expectations, cognitive errors and five personality of parents. Research on 331 adolescents and their mothers (331) and father (331), including 993 people participated. In the study, the Five Factor Personality Inventory, Social Self Efficacy Scale and Cognitive Errors Questionnaire was used. Adolescents were answering Five Factor Personality Inventory, Social Self Efficacy Scale and, the Cognitive Errors Questionnaire. Mothers and fathers answered themselves the Five Factor Personality Inventory. According to the results extraversion, peacefulness, self-control and emotional instability of parents personality traits increases, these personality characteristics of adolescents are rising. However, a significant difference between adolescents and parents openness personality traits were not found. In addition, adolescent extraversion and openness to development of mother, father extraversion and between adolescents and parents peacefulness levels of self-control and self-control adolescent personality trait have been identified with significant differences. Adolescent extraversion, peacefulness, self-control and openness levels increase adolescents' social self-efficacy in the average scores increased, and when increased levels of emotional instability has been observed that a decrease in their average social self-efficacy score. Adolescent self-control feature with extreme selective abstraction and generalization of the catastrophizing cognitive errors and emotional instability, selective abstraction, personalization, and there were significant differences between the extreme generalization errors.

Keywords: Five personality factors, social-self efficacy, cognitive errors ,cognitive flexibility, adolescent

Bu araştırmanın amacı, anne babaların kişilik özellikleri, sosyal yetkinlik beklentisi, bilişsel esneklik ve bilişsel hatalar ile ergenlerin kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmaya 331 ergen ve onların anne (331) ve babaları (331) katılmıştır. Araştırmada Beş Faktör Kişilik Envanteri, Sosyal Yetkinlik Beklentisi Ölçeği, Bilişsel Esneklik Ölçeği ve Bilişsel Hatalar Ölçeği kullanılmıştır. Ergenler Beş Faktör Kişilik Envanterini, Sosyal Yetkinlik Beklentisi Ölçeğini, Bilişsel Hatalar Ölçeği ve Bilişsel Esneklik Ölçeğini yanıtlamışlardır. Anne ve babalar Beş Faktör Kişilik Envanterini kendileri yanıtlamışlardır. Araştırma sonuçlarına göre, anne babanın dışadönüklük, yumuşak başlılık, özdenetim ve duygusal tutarsızlık kişilik özellikleri düzeyleri arttıkça ergenin de bu kişilik özellikleri puanları ortalamaları artmaktdır. Buna karşın ergenin ve anne babanın gelişime açıklık kişilik özellikleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Ayrıca anne gelişime açıklık ile ergen dışadönüklük, baba dışadönüklük ile ergen öz-denetim ve anne baba yumuşak başlılık düzeyleri ile ergen özdenetim kişilik özelliği puanları ortalamaları arasında da anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Ergenin dışadönüklük, yumuşak başlılık, özdenetim ve gelişime açıklık düzeyleri arttıkça ergenlerin bilişsel esneklik ve sosyal yetkinlik puanları ortalamalarının da arttığı, duygusal tutarsızlık düzeyi arttığında ise bilişsel esneklik ve sosyal yetkinlik puenları ortalamalarının düştüğü gözlenmiştir. Ergenin özdenetim özelliği ile seçici soyutlama ve aşırı genelleme bilişsel hataları ile duygusal tutarsızlık ile felaketleştirme, seçici soyutlama, kişiselleştirme ve aşırı genelleme hataları arasında da anlamlı farklılıklar bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Beş faktör kişilik, sosyal yetkinlik, bilişsel esneklik, bilişsel hata, ergen