Mersin Limanı ve Mersin Kenti Tarihi Üzerine Genel Bir İnceleme

19. yüzyıl, Osmanlı liman kentlerinden biri olan Mersin’in kuruluş ve gelişiminde; asli faktörler olarak, coğrafi konum ve bu konumun sağladığı avantajla gelişen deniz ticaretinin yanı sıra, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde yükselen kapitalizmin etkili olduğu söylenebilir. O dönemlerdeki içsel ve dışsal diğer gelişmelerin de etkisiyle birlikte Mersin, 19. yüzyılın ilk yarısında, ahşaptan bir iskeleye sahip bir mahal konumunda iken, hızlı bir gelişim göstererek, 19. yüzyıl sonlarında Osmanlı’nın Doğu Akdeniz’deki önemli liman kentlerinden biri haline gelmiştir. Bu gelişmelerin etkisiyle, Mersin’in idari statü içindeki yükselişi de hızlı bir seyir izlemiştir. Bu çalışmada, döneme ait Osmanlı arşiv belgelerine dayanılarak, Mersin’in 19. yüzyılda yepyeni bir kent kimliği kazanmasında Mersin limanı deniz ticaretinin rolü ve Osmanlı deniz ticareti içindeki yükselişine yönelik tespitlerde bulunmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Mersin, Kent tarihi, 19. yüzyıl, Ticaret, Osmanlı liman kenti

The 19th century is an era when one of the harbour cities, Mersin, was set up and developed mainly due to its geographical location. This advantage maintained a development in maritime traffic which showed the reflections of 19th century capitalism. Mersin had a wooden port in the first half of the 19th century, but, with the help of other inner and outer developments, it grew rapidly and became one of the Ottoman’s important harbour cities throughout East Mediterranean towards the end of the century. With the impacts of those developments, the growth of Mersin in administrative status was rapid as well. In this Ottoman Arcihives document based study, we aimed to point the role of Mersin Harbour maritime traffic both in its city development and in developing Ottoman sea trade in the 19th century.

Keywords: Mersin, City History, 19th century, Trade, Ottoman harbour city